Στο πρόσφατο ταξίδι μου στη Ρωσία επισκέφθηκα και το μουσείο Μαγιακόφσκι. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο μουσείο μιας και έχει φτιαχτεί στα στυλ των ρώσικων και διεθνών καλλιτεχνικών πειραματισμών των 10ς και 20ς. Κάποια ρώσικα πρωτοποριακά, φουτουριστικά, ντανταϊστικά στοιχεία έδωσαν ορισμένες καλές εικόνες. Κάποια άλλα όχι. Πιστεύω 1) ότι ακόμα και σ’ αυτά τα στυλ θα μπορούσε να γίνει μια καλύτερη δουλειά, 2) το μουσείο είναι προσανατολισμένο περισσότερο προς την πρώτη περίοδο της ζωής και του έργου του ποιητή. Μιλώντας μαγιακοφσκικά ένας παράπανω ρεαλισμός με σκοπιμότητα χρειαζόταν. Όπως και να χει είναι ένα μέρος που κάθε κομμουνιστής οφείλει να επισκεφθεί. Όχι για να προσκυνήσει, όπως μου έλεγε η ξεναγός όταν με κατατόπιζε στο χάρτη, αλλά για να ζήσει έστω και λίγο τις σελίδες που διάβασε.
Παραθέτω και κάποια ιστορικά στοιχεία από ένα άρθρο του Γρηγόρη Τραγγανίδα στο Ριζοσπάστη
Το μουσείο έχει τις απαρχές του στη δεκαετία του ’30. Στις 23 Δεκεμβρίου του 1937 το Λαϊκό Κομισαριάτο Διαφώτισης αποφασίζει τη δημιουργία Κρατικής Βιβλιοθήκης – Μουσείου Μαγιακόφσκι, η οποία εγκαινιάζεται το 1938 στο διαμέρισμα που ζούσαν το ζεύγος Μπρικ (Λίλη και Οσιπ) με τον Μαγιακόφσκι στην πάροδο Γκεντρικόφ. Ενα από τα βασικά επιτεύγματα της πρώτης φιλολογικής – επιστημονικής ομάδας που δούλεψε σε αυτό το πρώτο μουσείο ήταν η έκδοση των 13 τόμων των απάντων του Μαγιακόφσκι. Ενεργητική συμμετοχή στη ζωή του μουσείου είχαν δημιουργοί όπως ο Παστερνάκ, ο Γεβτουσένκο, ο Αραγκόν, ο Χικμέτ, ο Πολ Ελυάρ κ.ά.
Την περίοδο του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου, το Μουσείο Μαγιακόφσκι ήταν το μοναδικό, στη Μόσχα, που δεν διέκοψε τη λειτουργία του ούτε για μια μέρα. Οι 16 εργαζόμενοι σε αυτό υποδέχονταν τους επισκέπτες, τους ξεναγούσαν, συνέχιζαν την επιστημονική – μουσειολογική δουλειά και, ταυτόχρονα, εφοδίαζαν και διόρθωναν τον ιματισμό των μαχητών του κοντινού τάγματος του Κόκκινου Στρατού. Ολοι τους τιμήθηκαν με το μετάλλιο «Για την Αμυνα της Μόσχας».
Τη σημερινή του ονομασία το μουσείο την πήρε το 1967, όταν άλλαξε το «προφίλ» του σε λογοτεχνικό – αφιερωματικό, ενώ το 1968 μετακομίζει στην οδό Λουμπιάνσκι, σε ένα σπίτι του τέλους του 19ου αρχών 20ού αιώνα με είσοδο από το εσωτερικό μιας μεγάλης αυλής που διαμόρφωναν ανάλογα σπίτια, το οποίο ανήκε προεπαναστατικά σε έναν έμπορο χρυσού. Εκεί, από το 1919 ξεκίνησε να ζει ο Μαγιακόφσκι, σε ένα «δωματιάκι – βαρκούλα» όπως το έλεγε, παράλληλα με το κοινό του διαμέρισμα με τους Μπρικ. Η νέα έδρα του Μουσείου συνδέεται και με τη νέα φάση δραστηριότητάς του, η οποία επικεντρώθηκε στην εκθεσιακή δουλειά και στη διοργάνωση μαζικών εκδηλώσεων. Η σημερινή εκθεσιακή δομή άρχισε να «χτίζεται» το 1987 και εγκαινιάστηκε το 1989, δύο χρόνια μόλις πριν τη διάλυση της ΕΣΣΔ και την επικράτηση της αντεπανάστασης.
фото Панайотис Маниатисом
mauroflight 