Το Πολιτιστικό Έργο στον Αγώνα του Προλεταριάτου

 

Η κουλτούρα του προλεταριάτου που παλεύει για την ελευθερία του είναι μία κουλτούρα ταξική, που αντλεί τα χαρακτηριστικά της από τον αγώνα. Είναι από τη φύση της ρομαντική και λόγω της ιδιαίτερης έντασης που επικρατεί στο πλαίσιο στο οποίο αναπτύσσεται, η μορφή της πάσχει διότι ο χρόνος δεν επιτρέπει τη διαμόρφωση της με ξεκάθαρα προσδιορισμένα και τέλεια χαρακτηριστικά, από την ίδια την καταιγιστική αλλά και τραγική της φύση.

Οι τάξεις και τα έθνη που έχουν φτάσει στο ανώτατο σημείο διαμόρφωσής τους έχουν μία κλασική κουλτούρα. Οι τάξεις που παλεύουν για αυτό-έκφραση είναι ρομαντικές και ο ρομαντισμός τους διαπνέεται από τα τυπικά χαρακτηριστικά του δίπτυχου «αγώνας και  πόνος». Οι τάξεις που είναι καταδικασμένες στην παρακμή τους υιοθετούν μία άλλη μορφή ρομαντισμού: αυτού της μελαγχολίας, της απογοήτευσης και της παραίτησης.

Δεν πρέπει να συμπεραίνουμε ότι δεν υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της Σοσιαλιστικής και της προλεταριακής κουλτούρας, εξ’ αιτίας των τόσο ουσιαστικών διαφορών της μίας από την άλλη. Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι ο αγώνας είναι ένας για ένα ιδανικό: αυτό της κουλτούρας της αδελφοσύνης και της πλήρους ελευθερίας. Της νίκης απέναντι στον ατομισμό, ο οποίος  κατατρώει την ανθρωπότητα. Και της κοινωνικής ζωής με βάση, όχι την καταπίεση και την ανάγκη του ανθρώπου για δημιουργία κοινωνιών με σκοπό απλά την αυτοσυντήρηση, όπως γινόταν στο παρελθόν, αλλά σε μία ελεύθερη και  φυσική συγχώνευση ατομικοτήτων σε υπερατομικές υπάρξεις.

Τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά αυτής της ιδανικής συνταγής δεν προσδιορίζουν απλώς τις μορφές της συνεργατικής δράσης εν μέσω της παγκόσμιας πάλης: αυτές οι μορφές είναι οι ίδιες το άμεσο αποτέλεσμα της ιδιαίτερης θέσης, την οποία κατέχει η εργατική τάξη στην καπιταλιστική παγκόσμια κατάταξη, η οποία έχει οδηγήσει τους εργάτες να είναι η καλύτερα οργανωμένη και η πιο ενωμένη κοινωνική τάξη.

 

Πηγή: Ανατόλι Λουνατσάρσκι, Λαϊκός Επίτροπος για την Εκπαίδευση της Ρωσικής Σοσιαλιστικής Ομόσπονδης Σοβιετικής Δημοκρατίας, “Η Αυτό-μόρφωση των Εργατών – Το Πολιτιστικό Έργο στον Αγώνα του Προλεταριάτου”, 1918
Μετάφραση: Γρηγόρης Αγκυραλίδης